Een situatie die zich toch wel een aantal keer per jaar voordoet bij Mondovino:
Wij : “Goeiedag. Kan ik helpen of kijkt u graag even rond?”
Klant : “U kan mij zeker helpen. Ik zoek een goeie fles rode wijn als cadeau en hij drinkt graag de Crianza-druif.”
Als “wijnkenner” wordt er dan wel eens smalend gelachen wat volledig onterecht is. Als ik naar mijn garage ga omdat er iets rammelt aan mijn wagen is het de garagist die met zijn expertise het probleem moet oplossen, niet ik. Net zoals de wijnhandelaar zijn druiven, regio’s, appellatie-regels behoort te kennen en niet persé de klant
Maar goed, Crianza is dus geen druif maar wel de wijze waarop een wijn al dan niet houtrijping heeft gekregen. De term komt uit Spanje en geeft je als wijnliefhebber houvast over welke wijn je kan verwachten in het glas.
Het verschil tussen Joven, Semi-Crianza, Crianza, Reserve en Gran Reserva leggen we graag even uit aan de hand van de regels die gelden in Rioja. Rioja is, naast Priorat, één van de elite-appellaties in Spanje die een speciale DOC-status heeft (Denominación de Origen Calificada) boven de “gewone’ DO’s (Denominación de Origen). Een DO is te vergelijken met de AOP (Appellation d'Origine Protégée) in Frankrijk. Die DOC bestaat niet in Frankrijk, maar daarover meer in een volgende wijnklap.
Rioja ligt in het Noorden van Spanje en werkt vooral met de druiven Tempranillo, Mazuelo (= de Franse Carignan), Garnacha en Graciano. De regels uit andere regio’s wijken soms lichtjes af van die uit Rioja maar de verschillen zijn miniem.
Binnen de categorie Rioja-wijnen zijn er dus verschillende classificaties die de rijping van de wijn aangeven. Deze termen geven niet alleen aan hoe lang de wijn heeft gerijpt, maar zeggen ook iets over het karakter en de smaak van de wijn. Ik geef u even de regelgeving voor rode wijnen. Voor wit en rosé is de minimale rijping korter.
1. Joven
Dit betekent letterlijk “jong” in het Spaans. Hier gaat het over een jonge wijn zonder houtrijping. Hij is letterlijk jong, fris, fruitig en voor onmiddellijke consumptie.
Enkele Mondovino-voorbeelden: Maddi Tempranillo Joven of Armantes Tinto
2. Semi-Crianza of Roble
Deze niet-officiële benamingen duiden op een wijn die enkele maanden houtrijping gekregen heeft. Het doel is om de wijn wat ronder en voller te maken zonder een stevige houtstructuur in de wijn te stoppen. Roble wil letterlijk zeggen "hout".
Enkele Mondovino-voorbeelden: Mas Vilo Semi-Crianza of Gorgorito Roble
3. Crianza
Een Rioja Crianza moet minstens 2 jaar rijpen, waarvan zeker 12 maanden op eik. De rest van de rijping gaat verder op fles. Vanaf dit niveau heb je sowieso (een subtiele) houtinvloed met vanille, kruiden en lichte, jonge tannine die mooi in balans is met het fruit. Dit zijn toegankelijke en veelzijdige wijnen om jong te drinken bij gegrild vlees, tapas, pasta’s, rijstgerechten, halfharde kazen,…
Enkele Mondovino-voorbeelden: Heraclio Alfaro Crianza of Bodegas Carchelo Eya Crianza
4. Reserva
Deze versie moet minstens 3 jaar rijpen waarvan zeker 1,5 jaar op eik. De fruitige smaken worden zo aangevuld met extra aroma’s van gedroogd fruit, leer, kruiden, eikenhout,… De tannine is hier vaak zachter en meer geïntegreerd, wat een vollere en rondere smaak geeft. Deze wijnen gaan goed samen met rijke gerechten zoals lamsvlees, stoverijen, wild en gerijpte kazen.
Een Mondovino-voorbeeld: Maddi Rioja Reserva
5. Gran Reserva
Gran Reserva wijst op de langste rijping van minimaal 5 jaar, waarvan ten minste 2 jaar in eikenhouten vaten en aldus 3 jaar in de fles. Indien goed gemaakt is dit het toppunt van verfijning en elegantie met complexe aroma’s van gedroogd fruit, specerijen, tabak, leer en mijn favoriet: een vleugje cederhout. De tannine is verfijnd. De structuur zijdezacht met een lange, elegante afdronk. Serveer deze wijnen bij gerijpte vleeswaren, krachtige kazen, rijke wildgerechten (ook pluimwild), geroosterd vlees en rijk gevulde stoofpotten.
Als ze voldoende jaren op de teller hebben, zijn dit wat wij wel eens “meditatie-wijnen” durven noemen. Wijnen om in een groot glas te schenken op het einde van een lekkere maaltijd in goed gezelschap. Idealiter in de zomer rond de vuurkorf, in de winter aan het haardvuur. Wat dit betreft een gratis extra tip: Als je dat laatste niet hebt, ga dan naar Youtube en typ in de zoekbalk “fireplace”. Zo tover je je tv-toestel om in een haardvuur inclusief knisperende geluiden. 😁
Een Mondovino-voorbeeld: Maddi Rioja Gran Reserva
Als u doorgeklikt heeft naar de Mondovino-suggesties zal u gemerkt hebben dat de prijs de hoogte ingaat naarmate de wijn meer houtrijping heeft gekregen. Dit heeft voornamelijk met twee aspecten te maken. Het houten vat waarin deze wijnen rijpt heeft een inhoud van 225 liter en kost algauw 700 tot 1000 euro. Omgerekend per fles wijn (niet per liter) zit je al snel aan kost van +4 euro. Ok, zo’n vat wordt achteraf gereinigd en dus meer dan 1 keer gebruikt, maar dan nog is dit niet gratis. En dan duurt het bij een Gran Reserva ook nog eens 6 jaar voor de wijnmaker iets kan verdienen op de wijn. Wees dus wantrouwig voor bijvoorbeeld Reserva’s die je kan kopen bij discounters aan 5,99 euro.
Om te eindigen nog even meegeven dat een houtgerijpte wijn niet persé beter is dan eentje die op inox, amforen of fles gerijpt heeft. Dit systeem is dus geen absolute kwaliteitsindeling. Het is gewoon een ander type wijn die past bij andere gelegenheden, stevigere gerechten en vaak meer herfst- of winterwijnen zijn. Alle types hebben hun plaats in uw wijnselectie. Kom ze gerust eens proeven op onze degustaties of in de winkel.
Schol!
Philippe van Mondovino
